Hee mensen,
Ik moet een onderzoek in elkaar zetten voor mijn organisatie.
Hierbij kwamen op de vraag: "Is Cosplayen een inbreuk op auteursrecht?"
Nou zit ik zelf op internet(hier ook) door te zoeken naar informatie.
Maar volgens mij kan het geen kwaad om de vraag hier ook te stellen.

Graag wil ik een uitgebreide uitleg en misschien een goede bron waar ik antwoord hierop kan krijgen.
Ook als het kan wil ik wel onderscheiding maken tussen de Amerikaanse, Nederlandse en Japanse wet.
Dit ook omdat de landen verschillende wetten hebben hierover.


Alvast bedankt mensen!

Ik denk dat je veel zult vinden als je naar 'cosplay copyright fair use' zoekt. O.a. dit artikel:

http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm? ... id=2200348

Dank u, dit is idd wat ik zocht!

Is er ook zoiets voor de Nederlandse wetgeving?

"Fair use" is waar het onder zou vallen in Amerika, maar dat is dan ook de vaagste term ooit en hangt in de praktijk af van een stuk of 12 factoren waarvan uiteindelijk alleen een rechter kan bepalen of het wel of niet van toepassing is. Als burger kun je er alleen op gokken. In nederland hebben we geen vage "fair use" clausule maar duidelijk genoemde uitzonderingen waarin kopiëren wel mag, en een rechtssysteem dat zich aan "redelijkheid" hoort te houden. Dus als iemand voor het gerecht gesleept wordt vanwege een carnavalskostuum, zal de gemiddelde nederlandse rechter de aanklager wegsturen met een boete voor het verspillen van zijn tijd.

Zwart op wit gesproken: http://wetten.overheid.nl/BWBR0001886/geldigheidsdatum_01-11-2013
De uitzondering die volgens mij op cosplay van toepassing is, is artikel 16b:
Een kostuum van een personage namaken om zelf te dragen mag dus. Verder is het altijd zo dat je je aan de wet moet houden van het land waar je je in bevindt. Dus of het wel of niet mag volgens de Japanse wetten, daar staat een cosplayer in Nederland los van.

Over auteursrechten in Japan weet ik minder. Wel weet ik dat zowel Nederland, Amerika en Japan getekend hebben voor de "Berne Convention", een internationaal verdrag waar de belangrijkste auteursrechtwetten in vast staan die in al die landen als minimum gelden. Bovenop de afspraken van de Berne Conventie kan elk land nog extra auteursrechten toepassen, maar ik geloof niet dat Japan strenger was dan Nederland wat dat betreft.

@ Yakumo Soul

Interessant, want dat zou dus betekenen dat zowel voor zichzelf werkende comissioners (die maar een klein beetje of gemiddeld winst maken) als de grote (hoge winst makende) cosplay-comission-shops illegaal bezig zijn, maar zodra je het alleen voor jezelf maakt er niets aan de hand is.

Ik was namelijk zelf onder de indruk dat het altijd illegaal was, of je het nou voor jezelf of iemand anders maakt of er een shop mee begint.

Het is zeker een interessant onderzoek, maar ik denk dat het zo is dat door de gigantische hoeveelheid comissioners en cosplayshops dat er weinig aan gedaan wordt als het op wetten naleven komt. Hetzelfde als waarom bootlegs van anime dvd's, figures en andere merchandise in grote getalen gemaakt en verkocht wordt. (Ookal zie ik die bootlegs als zeer anders van cosplay, maar het gaat wel om dezelfde manier waarop de rechtenhouders er amper achteraan zitten dat regels overtreden worden.)

Het citaat van Yakumo klopt, echter een rechthebbende kan zich wel verzetten tegen een bepaalde cosplay die bijvoorbeeld in een cosplay competitie gebruikt wordt, maar daarvoor dient hij de zaak inderdaad wel juridisch te gaan regelen, dus de gang naar de rechtbank maken en daar zal de rechter dan een uitspraak moeten doen over die cosplay. Zolang cosplays niet gemaakt worden voor andere die daar een leuke vergoeding voor over heeft zit je safe in Nederland.

En zelfs al zou je er wel aan verdienen omdat je het maakt voor een ander dan is de kans veel groter dat je met de belastingdienst te maken krijgt (want het is inkomen) dan een rechter die een uitspraak moet doen.

Oh jee, ik ben masterstudent Recht & ICT en volg nu het vak Intellectuele Eigendom, dus ik hoor mij eigenlijk te mengen in deze discussie. Kan ik later joinen? Heb nu even geen tijd.

Maakt verder niet zoveel uit, ik koop al m´n cosplays altijd bij goedkope maar goede chinese webshops en daar zal echt niet zo snel iets aan gedaan worden.

Om het nog maar niet te hebben over het cosplayen zelf - er is toch echt geen haar op mijn hoofd die er ook maar over zou denken om te stoppen met cosplayen op cons omdat een of andere krankzinnige interpretatie van de wet het zou verbieden. Het is een hobby van mij, ik vind het leuk, en ik blijf het gewoon doen hoor XD conventies zouden ook ineens veel minder (of überhaupt niet eigenlijk) leuk meer zijn als je er niet eens meer zou mogen cosplayen, ik denk eigenlijk niet dat ik (en heel, heel veel andere bezoekers) dan überhaupt nog naar de meeste cons toe zou willen gaan... brrr XD

Boeiuh, het gebeurt al 20 jaar of langer en cosplay zal ook altijd gewoon een populaire hobby blijven en blijven gebeuren. XD

Voordat ik ga zitten leuteren, hebben we het nu over 'cosplayen' of de (verkoop van) 'cosplay' op zich, dus zeg maar het kostuum?

En juist dat valt wel onder illegaal. Dat soort bedrijven zouden juist aangesproken moeten worden i.p.v. de kleinschalige commissioner's die amper hun brood verdienen met hun unieke, op maat gemaakte werk. De meeste van die Chinese verkopers bezitten echt niet al die copyrights van de items die ze produceren en verkopen. Plus, dikke winst maken met magere kwaliteit massa productie (in dit geval cosplay en props) is hun motto.

Een cosplay maken voor jezelf (dus voor de lol) zie ik niet echt als een inbreuk op auteursrecht. Ik zie het zelf meer als fanart of goede PR omdat diegene er toch geen inkomen mee probeert te krijgen. Is niks mis mee naar mijn mening.

Maar ik kan nu eenmaal niet naaien (of leren, motorisch ben ik niet zo sterk, daarom heb ik ook bv. verlenging bij tentamens enzo) dus zal ik ze toch echt moeten kopen als ik wil cosplayen, en er is geen haar op me hoofd die erover denkt daarmee te stoppen. Ik ga naar heel veel cosplay meets en cons toe, is altijd super gezellig en al m´n vrienden gaan er ook heen, en ik zou nog eerder vrijwillig mijn arm afzagen dan dat opgeven, waarvoor dan ook XD Als ik zo in m´n vrienden kring kijk, en dat zijn *allemaal* mede-otaku, krijgt ongeveer de helft van de mensen (misschien iets meer) hun kostuums bij dat soort winkels. Ik geeef mijn favo site ook heel vaak als tip door, moeten toch al minstens een stuk of 10 mensen zijn geweest die ook daadwerkelijk op mijn aanbeveling er hun cosplay vandaan hebben gekocht XD Als dat niet meer kan, cosplayt dus waarschijnlijk ineens minder dan de helft van de bezoekers op cons enzo, waardoor het een stuk minder gezellig wordt, en gaan er dus waarschijnlijk véél minder mensen naartoe in de eerste plaats. Om het over cosplay meets nog maar niet te hebben, en ook daarvan moet ik (en ik denk de meeste mensen hier) er toch niet aan denken dat ze niet meer zouden bestaan, zijn zo leuk :-/ Commisions zijn voor de meeste mensen, inclusief mij, immers veel te duur. Ik moet er echt niet aan denken BRRRRR :-/

Dit doet me er trouwens wél aan denken dat ik weer eens een nieuwe cosplay moet kopen... *doet naar favo webshop gaan* XD

Laat ik bij het begin beginnen. De auteursrechthebbende kan zich op grond van de NEDERLANDSE wet verzetten tegen openbaarmaking en verveelvoudiging van zijn 'werk' (dus b.v. een tekening). Fair use e.d. is Amerikaans recht en geldt kort gezegd dus in principe niet in Nederlandse zaken.

Dus: openbaarmaking en verveelvoudigen, dat mag niet zonder toestemming van de auteur als er sprake is van 1-op-1 kopiëren (ook wel ontlening genoemd).
Wat is openbaar maken (art. 12 Aw) dan? Dit is een breed begrip waaronder elke vorm van het toegankelijk maken van een werk aan een breed publiek onder valt. Zo is het verhuren van een dvd niet toegestaan zonder toestemming evenals het verkopen van een bestaand werk of een exemplaar, mits de uitputtingsregel niet van toepassing is. Valt (het maken van) cosplay hier dan onder? Nee. De verkoop van cosplay waarschijnlijk wel als je die zelf maakt en vervolgens verkoopt.
Met verveelvoudigen (art. 13 Aw) wordt allereerst het reproduceren van een werk bedoeld (b.v. kopiëren, overschrijven, etc.), maar ook het bewerken of nabootsen van een werk (zoals vertalen, samenvatten, etc.). Is cosplay dan ook een verveelvoudiging van een werk? Dat is misschien mogelijk, maar zeker weten doe ik het echter niet. Mijn redenering is dat je bij het maken van een cosplay een outfit nabootst uit die van een anime/manga en dus onder verveelvoudigen valt. Het is denk ik op het randje. De uitzondering die Yakumo noemt kan wellicht van toepassing zijn, aangezien art. 16b ziet op het 'traditioneel' kopiëren van een werk, bijvoorbeeld naschilderen, natekenen en fotokopiëren. Ook hier twijfel ik echter nog over.

MAARRRRRR er speelt eigenlijk nog een andere vraag...! Is er eigenlijk wel sprake van ontlening bij cosplay? Is er, in juridische taal, geen sprake van een nieuw, zelfstandig werk? Daarvoor is immers geen toestemming vereist en is dus geen inbreuk op andermans auteursrecht! (DAT plottwist!) Zo mag je best een ander werk gebruiken als inspiratie voor een nieuw werk.
Daarvoor is eerst de vraag of kleding/kostuums wel een 'werk' zijn. Dat is zeker het geval. Je mag bijvoorbeeld ook niet de kleding van G-Star 1-op-1 kopiëren (en verkopen voor een tientje). Wanneer is er dan sprake van een nieuw werk? De Hoge Raad zegt het als volgt: er moet sprake zijn van een 'eigen, oorspronkelijk karakter' en het werk moet het 'persoonlijk stempel van de maker' dragen. Eigen oorspronkelijk karakter houdt in dat er geen sprake moet zijn van ontlening. Persoonlijk stempel houdt in dat er bepaalde creatieve keuzes zijn gemaakt in het werk. Dit laatste mag uiteraard ook onbewust. Als vuistregel wordt gehanteerd dat uitgesloten moet zijn dat twee mensen exact hetzelfde werk maken.
Is cosplay dus aan te merken als een nieuw werk? Zeer waarschijnlijk wel. Als je aan de hand van een anime een cosplay gaat maken, zul je altijd creatieve keuzes maken. Denk bijvoorbeeld aan de stof- en materiaalkeuze, de kleur, de lengte, de plaatsing van knopen of strepen en de verwerking van andere elementen in de outfit. Echter, je cosplay kan weer dusdanig lijken op een cosplay van een ander dat er wel weer sprake is van een inbreuk. Maar dat lijkt me een andere zaak.

Dit is mijn interpretatie van het recht. Er bestaat hier geen rechtspraak over, dus echt zeker weten doe ik het niet. Als je een wat zekerder antwoord wil hebben op deze vraag kan ik dat eventueel nog vragen aan mijn docent IE-recht.

Er zijn wel mensen die inkomsten krijgen van fanart... Al is dat niet het onderwerp waar dit topic over gaat, ik dacht, ik meld het toch even Al tekenen (o.i.d.) de meeste mensen geen fanart om te verkopen.

Even vooraf: Deze kwestie is vooral een theoretisch verhaal. Het maakt mij niet uit wie wat doet, het zal in de praktijk wel loslopen. Met uitzondering van cosplay-winkels want die zijn verkeerd bezig, sorry dat ik het zeg. Maar dat is hun risico.

Dat is inderdaad wat ik uit de wet kan opmaken. De uitzondering die de auteursrechtenwet noemt voor "eigen gebruik" is met het idee van: Een kind maakt een tekening van Mickey Mouse en hangt die boven haar bed of toont het aan haar ooms en tantes. Het zou onredelijk zijn als dat niet zou mogen. Wanneer ze het echter zou publiceren in een tijdschrift of maakt om te verkopen, mag dat niet. Dan ben je aan het profiteren van andermans werk achter diens rug om.

Cosplay is wel nabootsen, tamelijk letterlijk. De wet kijkt echter ook naar het medium; een kostuum is een heel ander product dan een manga, daar zit wel degelijk een mate van originaliteit en creativiteit in bij het maken. Zie Lynn's uitleg.
Of cosplay dragen onder publiceren valt, ik denk het wel. Je toont het publiekelijk op straat, artikel 12 heeft het over "een voordracht, op- of uitvoering of voorstelling in het openbaar", dat komt toch tamelijk dichtbij.
Maar nog steeds denk ik dat artikel 16b dat alles teniet doet, want tenzij je ermee promotie maakt voor een stripwinkel is het dragen van kleren duidelijk voor eigen gebruik en zonder commercieel belang. Al kan ik me best voorstellen dat een mangaka morele bezwaren kan hebben tegen Sailor Bubba

Wat mij nooit helemaal duidelijk was is hoezo het ontwerp van een personage onder auteursrecht valt, want auteursrecht kan naar zeggen niet toegepast worden op ideeen of concepten of ontwerpen, alleen op tastbare dingen. Rechtbanken in Amerika (Mickey Mouse) en Japan (Naturo) hebben echter wel bepaald dat een personage zelf onder auteursrecht valt en niet alleen onder trademark.

Het tweede wat me nog niet duidelijk is, is het laatste stukje van artikel 16 over "eigen gebruik", dat zegt: "of tot het verveelvoudigen uitsluitend ten behoeve van zichzelf opdracht geeft.". Dit is het geval als ik iemand opdracht geef een cosplay outfit voor me te maken, of een copyshop een T-shirt laat drukken met Naruto er op. Ik mag blijkbaar die opdracht wel geven, maar aangezien de copyshop het wel voor geld namaakt, zou die dat alsnog niet mogen? Kromheid

Volgens mij valt personages en inhoud van fictieve werelden niet strikt onder auteurs recht. En deze discussie over cosplay zou zich dan ook niet strikt moeten richten op de auteurs recht. Maar intellectuele eigendommen kunnen op meerdere manieren beschermt worden. Zo zou rechthebbende ook kunnen beroepen op merkrecht, dat bijvoorbeeld een cosplay winkel geen verwijzingen en logo's van de "merk" Naruto zou mogen gebruiken. Of via beeldrecht en zo zal er wel meer wetten van toepassingen zijn. Maar het kan inderdaad lastig kwestie zijn waar vaak een rechter een uitspraak over zou moeten doen.


Nee, maar je zou wel een vriend mogen vragen om een cosplay te maken omdat je zelf niet handig zou zijn met een naaimachine.


Hoeft niet perse. Niet alles hoeft uit gevochten te worden in de rechtbank (cease and desist letters zijn bijvoorbeeld niet eerst langs een rechter geweest). Meestal hebben de rechthebbende wat meer macht dan een competitie, dus dan is het ook maar de vraag of je wel je gelijk wil gaan halen.